De meeste tandartsen adviseren ons om tandpasta te gebruiken waarin fluoride zit. Dat zou helpen tegen gaatjes. Maar is dat wel zo verstandig? Overtuigend bewijs voor dit advies bestaat er hoegenaamd niet. De wel beschikbare wetenschappelijke gegevens ter ondersteuning van de rol van fluoride bij het verminderen van cariës zijn volgens Healt Watch ‘buitengewoon teleurstellend’. Een blog over mondhygiene en de pro’s en cons van fluoride.
https://www.youtube.com/watch?v=-hvhAEiB19M
Wat is het?
Voor ik verder ga, wil ik eerst een paar dingen uitleggen: om te beginnen is het goed om, aleer je bepaalt of iemand de waarheid schrijft of niet, te bepalen welk belang iemand heeft die zo’n artikel schrijft: is zijn belang onze gezondheid of is zijn belang geld? Als je op internet gaat neuzen, zoals ik heb gedaan, kom je veel artikelen tegen waarvan de auteurs zich voordoen als kenners en er van uitgaan dat fluoride goed voor je is, want het zorgt ervoor dat het glazuur op de tanden harder wordt, waardoor je niet zo snel gaatjes of andere aandoeningen krijgt. Om te beginnen is dat niet waar, en bovendien spreken ze de taal van het bedrijf waarvoor ze werken.
Tot zover zou je kunnen zeggen dat het poetsen met tandpasta waarin fluoride zit, juist goed is. Maar dat is slechts één kant van de zaak. De andere kant van de medaille is minder mooi. Ook niet voor je tanden en kiezen. Als je beter gaat kijken, zie je vaak dat zo’n artikel is geschreven door iemand die belangen heeft. Bijvoorbeeld iemand die voor een fabrikant van tandpasta werkt, iemand van de overheid die al decennia ons het advies geeft om tandpasta met fluoride te gebruiken, etc. In de meeste artikelen die ik tegenkwam, is dat het geval. Daar wordt fluoride opgehemeld. Partijen die er geen baat bij hebben, en er dus kritischer naar kunnen kijken, geven aan dat je beter niet kan poetsen met tandpasta waarin fluoride is verwerkt.
Wat zijn de risico’s?
Waarom niet, zou je zeggen. Dat zal ik uitleggen. Hoewel de meeste mensen braaf doen wat tandartsen adviseren, namelijk poetsen met een tandpasta waarin fluoride is verwerkt, doen dat vaak vlak voor bedtijd. of ‘s ochtends na het ontbijt. Bij kinderen is dat meestal ook vlak voor ze naar bed gaan. En daar wringt hem de schoen. Dat is namelijk niet bevorderlijk voor het glazuur van de tanden. Tijdens het eten blijven er namelijk voedselresten op de tanden zitten, wat ook zure bestanddelen kan bevatten. Die (bijv. vruchtensap, fruit etc.) maken het tandglazuur tijdelijk zacht. Als je gaat poetsen terwijl deze zure etensresten nog op je tanden zitten dan is de kans groot dat het glazuur wordt aangetast. Op den duur kan dit zorgen voor tand-erosie, met tandpijn en extreme gevoeligheid als gevolg. Het beste is om een uur te wachten met tandenpoetsen na het nuttigen van zuur voedsel of drank.
Maar dan blijft de vraag: is fluoride, zoals veel tandartsen adviseren, echt goed voor je gezondheid? Helaas, dat is niet waar. Fluoride is een mineraal, maar in pure vorm zeer giftig. Tijdens de productie van aluminium en fosfaat komt bijvoorbeeld fluoride vrij als afvalstof. Dat wordt verwerkt in tandpasta, want het is lekker goedkoop. Dat kan zich ophopen in de pijnappelklier en beïnvloedt zo de werking ervan. Daarnaast wordt fluoride door wetenschappers ook in verband gebracht met depressies, concentratiestoornissen, problemen met het zenuwstelsel en kanker. Zelfs in lage doseringen kan fluoride het functioneren van de menselijke hersenen negatief beïnvloeden. Dat glazuur niet per definitie harder wordt door te poetsen met tandpasta waar fluoride in zit, heb ik net bewezen, dus ‘bescherming tegen gaatjes’ is ook geen waarheid als een koe. Daar is in ieder geval geen enkel wetenschappelijk bewijs voor.
Dus we kunnen zonder overdrijven zeggen – en dat doen steeds meer onafhankelijke wetenschappers ook – dat fluoride, zelfs in kleine hoeveelheden niet veilig is om in te nemen. Dat ouderen het uitspugen, is geen garantie dat het spul via de huid niet het lichaam binnendringt, dat geldt helemaal voor kinderen, omdat die vaak wel een deel doorslikken. De meeste tandpasta’s bevatten fluoride en vaak ook een hoop chemische ingrediënten die je er gratis bij krijgt, maar liever wilt vermijden. Gelukkig zijn er ook natuurlijke tandpasta’s te verkrijgen! O.a. Urtekram en Jack N’Jill. Waarom adviseren wetenschappers dan om tandpasta met fluoride te gebruiken? Dat heeft te maken met geld en/of belangen. Om te beginnen is een veel gebruikte stof, spotgoedkoop, zodat er veel winst wordt gemaakt, waarmee aandeelhouders tevreden kunnen worden gesteld. Dat geldt ook voor fluoride, het is immers een afvalstof.
Dat gezegd hebbende, hoewel fluoride een mineraal is, en we mineralen hard nodig hebben, geldt dat kennelijk niet voor alle mineralen. Fluoride helpt wel wel om onze tanden en kiezen te beschermen tegen gaatjes, maar alleen als je niet meteen na het eten poetst en er voor zorgt dat je het snel uitspuugt. Als je dat allemaal niet of wel doet, dan wordt de kans op soms (ernstige) gezondheidsproblemen groter of kleiner, Als je fluoride – de basis van zenuwgas en daarom wordt gebruikt in rattengif – gaat verwerken in voedingsproducten, is het natuurlijk een heel ander verhaal.
Waar partijen die er belang bij hebben dat fluor in een positief daglicht wordt gezet, alleen maar positieve dingen over deze stof vertellen, komen er steeds meer studies naar buiten, waaruit blijkt dat fluoride niet bepaald goed is voor onze gezondheid. In het toonaangevende tijdschrift The Lancet werd het in 2014, samen met vijf andere chemische stoffen, bestempeld als een neurotoxine, ofwel een stof die de hersenen en het zenuwstelsel kan beschadigen. Uit studies zou bijvoorbeeld blijken dat het het iq van kinderen verminderde of dat het het gedrag van kinderen negatief beinvloedde. Waarom zou je zo’n stof in hemelsnaam in je tandpasta willen hebben, of in je water?
Fluoride heeft vele nadelige gevolgen voor onze gezondheid. Zelfs een laag niveau van inname kan leiden tot fluorose; aantasting van ons gebit en onze botten. Maar dat niet alleen. Er zijn inmiddels meer dan 60.000 onderzoeken gedaan die een relatie zien tussen het gebruik van fluoride enerzijds en stofwisselingsziektes, vruchtbaarheidsproblemen, slaapproblemen, problemen met het centraal zenuwstelsel, lever, en blaas, hartproblemen, (borst)kanker, hoofdpijnen, maag- en darmstoornissen, ME en CVS en algehele vermoeidheid anderzijds. Deze lijst is niet compleet, er zijn nog veel meer aandoeningen die in verband worden gebracht met het gebruik van fluoride. Ook biologische tandartsen waarschuwen voor het gebruik van fluoride.
In de zestger jaren werd fluoride ook in ons drinkwater gestopt. Hoewel wij daar in 1967 mee zijn gestopt, zijn er nog steeds landen (o.a. Amerika) die dat nog doen omdat het zou beschermen tegen gebitsproblemen. Pas in 2006 kwam de World Health Organisatie echter met een omvangrijk rapport waarin het waarschuwt voor het gevaar van teveel fluoride in drinkwater. Er zijn tientallen studies die aantonen dat inname van fluoride kan zorgen voor hersenbeschadigingen. Maar ook al zou fluoride beschermen tegen tandbederf (wat overigens ook door onafhankelijke onderzoeken wordt weerlegd) is het dan niet bizar om het risico te lopen je hersenen te beschadigen om gaatjes in je tanden te voorkomen?
En als fluor zo onschuldig is, waarom staat er dan vanaf 2009 een verplichte waarschuwingstekst op de verpakking van fluoride houdende tandpasta’s die bedoeld zijn voor kinderen t/m 6 jaar? Raadpleeg uw (tand)arts als uw kind fluoride in een andere vorm gebruikt. Hoe gezond kan het dan zijn en welke moeder weet waar fluoride nog meer in wordt gestopt? In Nederland zijn fabrikanten niet verplicht om dit te vermelden op het etiket. Het schijnt o.a. ook in frisdranken te zitten.
Hoeveel krijg je binnen?
‘De meeste Nederlanders hebben dagelijks twee of drie contactmomenten met deze gevaarlijke stof. Tijdens de twee minuten dat je poetst en/of spoelt met fluoride, kan de stof via het mondslijmvlies in het lichaam terechtkomen’. Wat zegt de wetenschap daarover? Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat fluoride er voor zorgt dat gaatjes wegblijven, terwijl er juist ‘sterke aanwijzingen zijn dat het kanker kan veroorzaken.
Wat kan je er zelf aan doen om gaatjes te voorkomen?
- Vitaminen B6, D en A slikken.
- Groente & fruit eten: Eet volop (groene) groenten en fruit, liefst biologisch dus onbespoten. Vijf ons gram groenten en 2 ons gram fruit per dag is een mooi streven. Je hoort bij de toppers als je dit vijf van de zeven dagen in de week haalt!
- Suiker en chemische zoetstoffen mijden; verminder of stop met suikers en allerlei chemische zoetstoffen. Verminder ook alcoholen roken.
- E-nummers beperken; beperk het gebruik van de rode en oranje E-nummers. Welke E-nummers dit zijn kan je makkelijk achterhalen door een E-nummer app te downloaden op je mobiele telefoon. Er zijn verschillende gratis apps.
- Chemische producten beperken; bijvoorbeeld cosmetica en schoonmaakmiddelen.
- Vermijd kwik; kwik is ook giftig, pas daarom op met het eten van grote vissen zoals tonijn. Doe je spaarlampen de deur uit, ook deze bevatten kwik. Laat indien mogelijk je amalgaamvullingen door een goede tandarts verwijderen.
- Superfoods gebruiken; Gebruik superfoods zoals chlorella en spirulina om te ontgiften. Ook het kruid koriander en zeewier stimuleert ontgifting.
Geen wetenschappelijk bewijs
Niet alleen fluoride zouden we moeten vermijden, ook bewerkte voeding is slecht voor ons gebit en sowieso de mondhygiene. Er zijn heel wat aanwijzingen dat het ontstaan van tandbederf samenhangt met zure voeding. Hoewel iedereen inmiddels wel weet dat suiker niet goed is voor je gewicht, weten maar weinig mensen dat het ook zorgt voor gaatjes. Ook weten maar weinig mensen dat fluoride niet, zoals decenna lang wordt beweerd, je tandglazuur niet altijd versterkt, dit in tegenstelling tot tandpasta’s die een positieve invloed op de mondgezondheid kunnen hebben.
De geschiedenis van fluoride
‘Echter, in 1988 schreef de Australische tandarts Philip R.N. Sutton het volgende: “De vijftigjarige fluoridering hypothese is nog niet bevestigd. Desondanks worden volgens regeringsbesluit miljoenen mensen nog steeds met fluoride behandeld. Men is in de veronderstelling dat van dit proces bewezen is dat het bij het verminderen van tandcariës volledig veilig en zeer effectief is. In feite is de wetenschappelijke basis van fluoridering zeer onbevredigend. Het wordt hoofdzakelijk gepromoot door op emotie gebaseerde aanbevelingen en niet door wetenschappelijk aanvaardbaar bewijs.”
In de vroege jaren negentig voerde Dr. Phyllis Mullenix, voormalig hoofd van de Toxicologie bij het Forsyth Dental Center in Boston, dierproeven uit met fluoride. Deze proeven toonden aan dat fluoride een krachtig gif is dat het centrale zenuwstelsel beïnvloedt. Zelfs bij lage doseringen zou fluoride het functioneren van het menselijk brein negatief kunnen beïnvloeden. Professor Paul Connett schreef dat ongeveer 1100 wetenschappers de wetenschappelijke literatuur over fluoride hebben bestudeerd en hebben vastgesteld dat er gezondheidsproblemen kunnen ontstaan door fluoride. Desondanks blijft de verwachte studie om de veiligheid van fluoride te bewijzen uit. Hij benadrukte dat de enige reactie tot nu toe voortdurende propaganda is, waarin fluoride als “veilig en effectief” wordt gepresenteerd. Hij betoogde dat er geen voldoende veiligheidsmarge is voor het gebruik van fluoride.
‘In 2012 voerde een groep wetenschappers, bestaande uit onderzoekers van de Amerikaanse Harvard University en de University van Shenyang in China, een meta-analyse uit van 27 onderzoeken. Uit die studies bleek dat een hoge dosis fluoride een negatieve invloed kan hebben op de cognitieve ontwikkeling van kinderen. Met andere woorden, fluoride heeft het potentieel om het IQ van kinderen te verminderen’. Fluoride is een veelvoorkomend ingrediënt in de meeste tandpasta’s en mondspoelmiddelen. Als je fluoridehoudende producten direct uitspuugt, wordt de opname van fluoride enigszins beperkt, hoewel een deel ervan nog steeds via het mondslijmvlies kan worden opgenomen. Bij beperkt gebruik zul je wellicht niet meteen merkbare effecten ervaren. Echter, dr. Robert Carton waarschuwt voor het risico van cumulatieve toxiciteit: “Het is een giftige stof die zich geleidelijk ophoopt en langzaam schade kan veroorzaken.”
Het is inderdaad niet voor niets dat er waarschuwingen op kindertandpasta met fluoride staan, waarin wordt aangegeven dat kinderen slechts een kleine hoeveelheid tandpasta mogen gebruiken en het niet mogen doorslikken. Dit komt omdat een deel van de fluoride toch door het mondslijmvlies in de bloedbaan kan worden opgenomen, wat betekent dat kinderen blootgesteld kunnen worden aan deze giftige stof. Als iemand er toch voor kiest fluoride te gebruiken, kan het beperken van het gebruik tot een eenmalige fluoridebehandeling bij de tandarts in plaats van dagelijks poetsen een verstandige benadering zijn. Echter, het is wellicht nog wijzer om te zorgen voor een dieet dat rijk is aan vitamines B6, D en A, en arm is aan suiker. Vooral langdurige blootstelling aan suikers in de mond is schadelijk voor het gebit. Het gebruik van fluoride tabletten voor kinderen wordt niet aanbevolen. Uiteindelijk is een voeding van hoge kwaliteit de belangrijkste factor voor een gezond gebit.
Recept zelfgemaakte tandpasta
Ingrediënten
– 3 eetlepels ongeraffineerde, koudgeperste en biologische kokosolie
– 1 theelepel Baking Soda (zuiveringszout)
– 3 druppels etherische pepermuntolie
Meng alles door elkaar, doe het daarna in een potje met een deksel en laat het hard worden (kokosolie stolt op kamertemperatuur). Wanneer je je tanden wilt poetsen haal dan je tandenborstel gewoon door de pasta.