Chronisch Gezond

Wat is gezond in Jip & Janneketaal?

Wat is erger, cholesterol of de cholesterolmedicatie?

door | interVentie, interVentie Les 7

Cholesterol is een vreemde eend in de bijt. Er gaan dan ook verschillende verhalen over deze stof. Zelfs wetenschappers zijn het er niet over eens of het nu slecht iof juist goed voor je is. Eén ding is zeker, cholesterol doet zijn werk in je bloed. Maar er is meer te vertellen over deze wat mysterieuze speler in je lichaam. Om te beginnen bevindt cholesterol zich niet alleen in je bloed, maar in alle cellen die je lichaam telt. Dus best belangrijk…

https://www.youtube.com/watch?v=wJStTNjMriw

Wat is het eigenlijk?

Cholesterol is een vetsoort die je lichaam voor het grootste deel (80%) zelf aanmaakt, de resterende 20% haalt het uit voeding. Als je een te hoog cholesterolgehalte in je lichaam hebt, adviseert de huisarts standaard statines. Dit medicijn doet meestal zijn werk goed, maar heeft een groot aantal bijwerkingen waardoor je je af kan vragen of het middel niet erger is dan de kwaal. Daarbij kan je denken aan

  • Spierpijn, zwakte en schade
  • Beschadigde lever
  • Spijsverteringsproblemen
  • Slechte cognitieve functie/geheugenverlies
  • Stofwisselingsproblemen die kunnen leiden tot diabetes type 2
  • Perifere neuropathie.
  • Slecht humeur – als uw cholesterol te laag daalt op een statine, kan dit leiden tot depressie; Studies tonen aan dat een laag cholesterolgehalte verband houdt met depressie en zelfs zelfmoord.
  • CoQ10-tekort – deze voedingsstofachtige verbinding speelt een cruciale rol bij de gezondheid van het hart en de energieproductie; statines hebben in meerdere studies aangetoond dat ze CoQ10 uitputten, wat ook van nature afneemt met de leeftijd. Suppletie met CoQ10 is essentieel als u statines gebruikt.
  • Kanker – sommige onderzoeken tonen een verband met statines.
  • Pancreatitis

En dat is jammer omdat er ook natuurlijke middelen bestaan die geen bijwerkingen hebben.

Wat doet het?

Cholesterol heeft een nogal slechte naam, en wordt vaak gelinkt aan verstopte aders en hartstilstanden. Dat klopt ten dele en ligt voor een groot deel aan onszelf. Maar zoals gezegd, je lichaam maakt het niet voor niets zelf aan, het heeft cholesterol gewoon nodig om goed te kunnen functioneren. Hoe zit dat precies?

Er zitten inderdaad goede en slechte kanten aan cholesterol. Dat heeft te maken met hoe we leven en vooral met wat we eten. Maar zeker is dat cholesterol een aantal belangrijke taken in het lichaam vervult: het maakt bijvoorbeeld vitamine D, en de hormonen oestrogeen en testosteron aan. Daarnaast is het een essentiële bouwstof van de celmembranen, bovendien speelt het een rol bij de productie van galzuur  dat ervoor zorgt dat vetten in je voeding worden afgebroken.

Waarom dan toch die negatieve associatie?

Dat heeft te maken met de twee kanten van cholesterol. Aan de ene kant komt dat omdat deze stof te dik is om zijn weg te banen door de bloedbaan, maar aan de andere is de lever zo slim om het te koppelen aan een eiwit (proteïne). Zo’n pakketje noem je een lipoproteïne, dat wel makkelijk door je bloedbaan kan stromen.

Dat veel mensen nogal negatief zijn over cholesterol heeft vooral te maken met onduidelijkheid. Zoals gezegd heeft cholesterol twee kanten: een slechte, LDL en een goede, HDL. Beiden zijn zogenaamde lipoproteïnen, zeg maar de transporteurs van Cholesterol. Eigenlijk bestaan er vijf verschillende soorten lipoproteïnen die allemaal in verschillende mate werkzaam zijn in je bloedbaan.

Wat is LDL-aferese

Verder is het zo dat niet iedere patient goed reageert op statines. Deze patiënten kunnen een levensreddende klinische behandeling nodig hebben die LDL-aferese wordt genoemd. Tijdens aferese wordt gedurende enkele uren ongeveer 3 tot 4 liter bloed van de patiënt afgenomen en gescheiden in bloedcellen en plasma. Het plasma wordt door een speciaal filter geleid dat LDL, geoxideerd LDL en andere degeneratieve, pro-inflammatoire verbindingen verwijdert die hart- en vaatziekten en andere degeneratieve aandoeningen voeden – waaronder kanker. Het “gereinigde” plasma en bloed worden uiteindelijk teruggegeven aan de patiënt.

Aferese kan niet alleen voordelen bieden voor cardiovasculaire patiënten, maar ook voor mensen met kanker, infecties en andere ontstekingsaandoeningen. Alleen gebruikt, of in combinatie met andere regeneratieve therapieën, kan aferese bloedfiltratie een krachtige, levensveranderende therapie zijn voor patiënten die eerder weinig of geen opties hadden.

Wat is het verschil tussen goed en slecht cholesterol?

Terug naar LDL en HDL. LDL is de postbode die verantwoordelijk is voor het afleveren van cholesterol in het lichaam. Dit cholesterol is, zoals gezegd, te dik om zich soepeltjes door de bloedbaan te bewegen. Dus als je daar te veel van in je aderen hebt, kunnen ze verstopt raken met het plak dat het spul veroorzaakt, en dat kan weer leiden tot hart- en vaatziekten. Het HDL daarentegen zorgt ervoor dat het overtollige cholesterol terug wordt gebracht naar de lever waar het wordt afgebroken. Dat verláágt de kans op hart- en vaatziekten juist.

Je wilt dus wel veel HDL, maar weinig LDL in je bloed. En dat maakt het juist ingewikkeld, want waar zit het LDL in en waar het ‘goede’ HDL? Bovendien zijn wetenschappers het daar ook niet altijd over eens, laat staan gewone mensen die overal tegengestelde informatie tegenkomen. Eieren bijvoorbeeld zijn rijk aan cholesterol en dat werd een tijd gezien als ongezond. Later bleek dat dat om een aantal redenen niet terecht was.

Hoe zit dat precies?

Dat is een beetje ingewikkeld uit te leggen; sommige koolhydraten en eiwitten worden door je lever omgezet in triglyceride-moleculen en gekoppeld aan cholesterol, wat weer resulteert in VLDL (Very-Low-Density-Lipoproteine) en uiteindelijk in het ‘slechte’ cholesterol, LDL . Ook koolhydraten kan je niet over één kam scheren; broccoli bijvoorbeeld zit vol koolhydraten, maar geraffineerde suiker ook. Met andere woorden: naast natuurlijke koolhydraten in de groente broccoli kennen we bewerkte koolhydraten die bijvoorbeeld in geraffineerde suiker en wit brood zitten. Hetzelfde geldt voor transvetten (bijvoorbeeld in koek en gebak) en sommige verzadigde vetten.

In het kort komt het erop neer dat als natuurlijke, onbewerkte voedingsproducten cholesterol bevatten, de positieve balans doorslaat naar HDL; onverzadigde vetten in bepaalde noten en avocado’s verlagen direct het LDL-gehalte in je bloed. Als je transvetten in je dieet vervangt door onverzadigde vetten, stijgt het HDL-gehalte in het bloed aanzienlijk, terwijl andere – met name onbewerkte, natuurlijke  – voedingsproducten het LDL juist verlagen. Daarbij moet je in de eerste plaats denken aan groente en fruit. Dat komt voornamelijk door vezels in fruit.

Wat zijn de gevolgen?

Hierdoor vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Daarnaast heeft veel groente en fruit eten een gunstig effect op de bloeddruk en het immuunsysteem. Dat heeft vooral te maken met de antioxidanten in groente en fruit. die de Vrije Radicalen elimineren. Hoewel het Voedingscentrum 200 graam groente en fruit aanbeveelt, vinden de meeste ‘alternatieve’ wetenschappers dat veel te weinig. Ook is het geen goed idee omveel groente en fruit te eten die pesticiden bevat. Het goede advies is daarom om dagelijks 300 gram biologische groente en 300 gram biologisch fruit te eten of te drinken.

Zoals je eerder al kon lezen, geldt eigenlijk ongeveer hetzelfde voor vetten. Ook daarvoor geldt dat er in voedingsproducten vaak een mix van verzadigd en onverzadigd vet zit. Kort samengevat zijn onverzadigde vetten goed (verhogen het HDL), en sommige verzadigde vetten, maar vooral transvetten slecht (die verhogen de LDL).

Wat kan je er zelf aan doen?

Daarom is het advies om producten met relatief veel verzadigd vet te vervangen door producten met meer onverzadigd vet, met wel een belangrijke kanttekening: sommige verzadigde vetten zijn super gezond; bijvoorbeeld kokosolie heeft oa. sterke antikanker effecten. Hoewel mensen hierover kunnen verschillen van mening, is het algemene advies; kies voor natuurlijk in plaats van voor synthetisch of chemisch of bewerkte producten. Daarom is het verstandig om sowieso voor biologisch voedingsproducten te gaan en bewerkte te laten staan (wel biologische roomboter en geen synthetische margarine of halvarine).

Datzelfde geldt voor producten waarin je je voeding bereidt. Overigens geldt daarvoor dat je ook rekening moet houden met de temperatuur waarin je je maaltijd bereidt. Daarom is kokosolie, ghee en roomboter te verkiezen boven bijvoorbeeld olijfolie. Hoewel olijfolie een heel gezond voedingsproduct is, zou ik die olie niet gebruiken om op hoge temperaturen te bakken of te wokken. Sowieso kan je producten die op hele hoge temperaturen zijn gebakken of gefrituurd, of die transvetten evatten, beter niet eten als je tenminste je cholesterol in balans wil houden.

Vette vis is in principe een heel gezond product vanwege het gezonde vet (Omega-3) dat het bevat, maar dat voordeel wordt steeds meer teniet gedaan omdat vissen steeds meer worden vergiftigd door de talrijke chemische en giftige stoffen die de industrie steeds meer in de zeeën en de rivieren dumpt. Als je vis eet, raad ik je sowieso aan om te kiezen voor de kleinere soorten vette vis, zoals haring, makreel, zalm of sardientjes.

Noten en peulvruchten

Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat het eten van peulvruchten ook het LDL-cholesterol verlaagt. Onder peulvruchten vallen bijvoorbeeld bruine bonen, witte bonen, kidneybonen, linzen, kikkererwten en spliterwten. Het advies is om wekelijks peulvruchten te eten. Peulvruchten zijn ook een goede vervanger voor vlees, zoals rundvlees of varkensvlees, dat relatief veel cholesterol en verzadigd vet bevat.

Noten vallenn daarom onder cholesterolverlagende voeding. Het gaat hierbij vooral om walnoten, amandelen, hazelnoten, cashewnoten, pistachenoten, macadamianoten, paranoten, pecannoten en ook pinda’s. Ga dan wel voor de ongezouten, rauwe variant, omdat de gebrande noten meestal op hoge temperatuur zijn gebakken waardoor goede stoffen kapot zijn gemaakt, en zijn overladen met bewerkt zout wat ook de LDL-verhoogd.

Bèta-glucanen en haver

Ik zei het al eerder, groente en fruit zijn een goede keuze, fruit vooral door de antioxidanten die de Vrije Radicalen vernietigen en zo de HDL verhogen. Daaronder vallen ook Bèta-glucanen, een soort vezels. Ze komen vooral veel voor in de graansoorten haver en gerst. Van haverproducten en bèta-glucanen is bekend dat ze het LDL-cholesterol verlagen. Zoals verwacht verkleinen volkorenproducten dan ook het risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het advies om vooral biologische volkoren (graan)producten te gebruiken, dagelijks ten minste 90 gram. Denk hierbij aan volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst en volkoren couscous.

Plantensterolen

Plantensterolen zijn een aparte categorie in de cholesterolverlagende voeding. Qua structuur lijken plantensterolen op cholesterol, het effect is echter heel anders. Het is aangetoond dat bij de meeste mensen door het eten van plantensterolen het LDL-cholesterol kan verlagen. Plantensterolen komen van nature voor in bepaalde voedingsmiddelen, bijvoorbeeld plantaardige oliën, noten, zaden, granen, fruit en groente. Helaas gaat het om kleine hoeveelheden; om ongeveer 3 gram plantensterolen binnen te krijgen zou je bijvoorbeeld 280 wortels moeten eten! Er bestaan ook verschillende bewerkte producten waaraan plantensterolen in grotere hoeveelheden zijn toegevoegd, zoals speciale halvarine, yoghurt of yoghurtdrank zodat het je misschien makkelijker wordt gemaakt om de geadviseerde 1,5-2,4 gram per dag te consumeren, maar ik raad het af. Biologische varianten kan dan weer wel.

Wat kan je nog meer doen?

Daarnaast zijn er veel andere voedingsmiddelen waarnaar nog volop onderzoek wordt gedaan. Onder andere soja-eiwitten, groene thee, probiotische yoghurt en rode gistrijst, (die de gebruikelijke medicijnen gemakkelijk kunnen vervangen) lijken een positief effect te hebben op het cholesterol. Daarbij wil ik wel aangeven dat soja-producten in de supermarkt veelal GMO zijn, dus zeer waarschijnlijk LDL-verhogend. Andere producten hebben mogelijk licht effect op het cholesterol bij sommige patiëntgroepen. Voorbeelden zijn (biologisch) zeewier, berberine, meidoornextract en knoflook.

Een uitstekend supplement naast de roderijstpil is CoQ10 – een antioxidant die de cellulaire energieproductie ondersteunt. Eén studie wees uit dat CoQ10 zowel ontstekingsmarkers vermindert als de activiteit van andere antioxidanten zoals vitamine E verhoogt. Verder ikomt elk dieet gericht op ontstekingsremmende voedingsmiddelen het hart ten goede.

Een handvol inflammatoire voedingsmiddelen en ingrediënten zijn bijzonder schadelijk zijn je hart en bloedvaten. De ergste overtreders zijn transvetten / gehydrogeneerde vetten, geraffineerde suikers, voorverpakte voedingsmiddelen met een hoog natriumgehalte en magere / poedermelk, die geoxideerd cholesterol bevatten. Bouw je dieet dus op rond verse groenten, magere eiwitten, gezonde vetten en suikerarm fruit. Er zijn tal van essentiële voedingsstoffen voor de gezondheid van het hart.

Samengevat

Het belangrijkste bij een hoog cholesterolgehalte blijft natuurlijk een gezonde leefstijl en een gezond. – dus onbewerkt, natuurlijk – eetpatroon. Punt 1, je lichaam maakt het cholesterol voor 80% zelf aan en zorgt er bovendien voor dat als er te weinig cholesterol in je lichaa aanwezig is, dat het wordt aangevuld.

Door meer LDL-verlagende en HDL-verhogende voeding te eten en te drinken, help je daaraan mee. Als je in plaats daarvan kiest voor een ‘ongezond’ eetaproon en leefstijl; weinig bewegen, veel zitten, veel achter schermen zitten, stress, te weinig slaap, etc. heeft dat juist een negatieve invloed op het cholesterolgehalte (LDL verhogend en HDL verlagend) in het bloed en dus in alle cellen.

Mocht je problemen hebben met overgewicht en je wil daar hulp voor zoeken, ga dan niet zomaar af op een diëtiste – de meeste dietisten volgen het Voedingscentrum, dat geen onderscheid maakt tussen ‘bewerkt’ en ‘natuurlijk’, wat juist de belangrijkste graadmeter is voor gezond en niet gezond. .

Voor mensen die een te hoog cholesterol hebben, is mijn advies: ga zeker niet voor de synthetische medicijnen (zoals statines), maar ga gewoon gezonder (natuurlijk, onbewerkt) eten en drinken, meer bewegen, minder zitten (onderbreek het zitten minstens elk half uur met een pauze van 5 minuten) en kom dan in beweging: ga naar de keuken en maak een kopje thee of nog beter, neem een handje ongezouten en ongebrande noten. Voor meer adviezen lees andere blogs die over dit onderwerp gaan.

Nog een leuk weetje: mijn dokter kreeg zoveel negatieve verhalen over statines, dat ze zelf wel eens wilede weten hoe erg het was. Haar conclusie was dat statines meer bijwerkingen hadden dan dat ze goed deden. Sindsdien raadde ze het af. Dat ze deze medicijnen niet meer adviseerde viel ook op bij de apatheek, die haar aangaf bij de ‘farmaceutische politie’.

Als je deze informatie niet vertrouwd, ga dan zelf op onderzoek uit. Scheid daar dan wel de informatie van allopathische partijen, zoals artsen, en holistische therapeuten. De allopathische artsen schrijven die synthetische medicijnen voor, terwijl holistische therapeuren juist natuurlijke oplossingen adviseren. Bepaal voor jezelf wat jij het belangrijkste vindt.