In 2017 verscheen het opzienbarende boek van Rosanne Hertzberger, Een Ode Aan E-nummers, waarin niet alleen e-nummers (bijvoorbeeld aspartaam), maar ook magnetronmaaltijden (en andere zaken die je gezondheid geen goed doen) worden opgehemeld. Je kan je afvragen wat dit voor zin heeft. Dat heb ik ook gedaan, en ik ben erachter.
Na enige speurwerk bleek waarom Hertzberger dat boek heeft uitgebracht: ze werkt al tijden voor de voedingsindustrie (o.a. voor Nestle). Aangezien verreweg de meeste e-nummers in het belang zijn van de voedingsindustrie, is het niet zo gek dat ze deze toon aanslaat. Maar voor onze gezondheid is het natuurlijk niet goed. En voor de goede orde: ze is niet opgeleid in het geven van voedingsadvies, dus ze is in deze gewoon een ordinaire kwakzalver(es). Hoog tijd voor de waarheid!
Wat zijn het?
Wat zijn e-nummers precies en waarvoor zijn ze in het leven geroepen? E-nummers zijn stoffen die worden toegevoegd aan voedingsmiddelen om een eigenschap te verbeteren, bijvoorbeeld om een product langer houdbaar te maken, een mooi kleurtje te geven, de smaak te veranderen, lekker te laten ruiken, dikker te maken of zoeter te laten smaken. Sommige van deze voedingsstoffen zijn gezond, sommige een beetje gezond, maar het grootste deel is synthetisch of chemisch en dus helemaal niet gezond. In biologische producten zijn alleen E-nummers van natuurlijke (biologische) oorsprong toegestaan.
Wat zijn de risico’s
Dat je onbewust gevaarlijke stoffen binnenkrijgt die je ziek kunnen maken. Niet alle toevoegingen zijn slecht voor onze gezondheid, maar de meeste wel. Niet alle producten die zeggen dat ze geen schadelijke E-nummers bevatten zijn goed. Het stempeltje ‘bio’ is allesbehalve een garantie voor volledige voedselveiligheid. Neem de tijd om de lijst van ingrediënten op de etiketten en verpakkingen te lezen. Juist als deze lijst goed verborgen is of als je een vergrootglas nodig hebt om ze te lezen. Jij hebt het recht om te weten wat je eet en wat je aan jouw kinderen te eten geeft.
Op basis waaran wordt een e-nummer goedgekeurd?
De European Food Safety Authority (EFSA) controleert de stof ‘grondig’ voordat het een E-nummer krijgt. Een E-nummer geeft aan dat de stof gecontroleerd is en dat het veilig gebruikt kan worden voor menselijke consumptie. In de wet staat vastgelegd in welke producten de stof mag zitten, en in welke hoeveelheden. Als nieuwe onderzoeken andere inzichten geven op de veiligheid van een stof, kan de EFSA alsnog de regels aanpassen of de stof helemaal verbieden. Dat het door Europa is goedgekeurd, wil echter niet zeggen dat het om natuurlijke voedingsstoffen gaat. In totaal zijn slechts 5- van de duizenden e-nummers van biologische aard. De rest is dus van synthetische en zelfs chemische aard.
Op het eerste gezicht denk je dat het juist in jouw belang is dat een voedingsproduct lang houdbaar is, een mooie kleur heeft of lekker zoet smaakt. Dat zou misschien zo zijn, als deze stoffen ook in het belang van jouw gezondheid zouden zijn. Maar dat is helaas niet zo. Het heeft alle te maken met kosten (goedkoper dan andere stoffen), invloed (op jouw smaak) en op hoeveel je er van eet (meer dan je van plan was). Het zorgt er ook voor dat een product goedkoper, lekkerder en gemakkelijker) is, waardoor jij het sneller koopt, er meer van neemt dan je lief is en zelfs (heel) dik of (chronisch) ziek wordt.
Dus een terechte vraag is: waarom koop ik dat in godsnaam? Omdat je niet geloven kan of wil dat deze stoffen zijn toegestaan in voedingsproducten. Toch is dat zo. Omdat het bedrijfsleven meer wil omzetten en meer winst wil maken, en de overheid dat toestaat. Daarom is alles tegenwoordig ingeblikt, verpakt of in plastic zakjes gestopt zijn. We worden verleid met bonuspunten, moestuintjes of voetbalplaatjes voor onze kinderen. Daarom zitten er chemische, soms giftige stoffen in je eten en loop je een grotere kans chronisch ziek te worden. Gewon omdat het kan worden veel van de wetenschappelijke onderzoeken die de basis zijn voor het stempeltje ‘veilig’, gefinancierd door voedingsfabrikanten of gesubsidieerd door de overheid.
Welke e-nummers kan je het beste mijden?
Er zijn duizenden e-nummers die dus allemaal gewoon in je voeding mag worden verwerkt, maar die helaas veel minder gezond zijn dan we met z’n allen misschien denken. In het boekje Weet Wat Je Eet van de Franse wetenschapper worden de meest gebruikte e-nummers onderverdeeld in waarschijnlijk onschadelijk, waarschijnlijk schadelijk en zeer schadelijk (vermijden). Hieronder vind je een top-5 van de meest schadelijke stoffen, maar vergeet niet: dit is slechts het topje van de ijsberg.
1. E951 – Aspartaam – Zoetstof
Zit in vrijwel alle llight en zero-producten (suikervrij) zoals frisdrank (met name) cola, toetjes, kauwgum, hoestdrank, tandpasta, enz. Sinds het bijna vijftig jaar geleden na twaalf rechtszittingen er door is gedrukt, is het in steeds meer producten verwerkt.
Vermijden: neurotoxine, mogelijk kankerverwekkend
2. E621 – Smaakversterker (MSG – Monosodium Glutamaat, ve-tsjin en nog veel meer namen
Zit vooral in Aziatisch eten, soep, chips, snacks, koekjes, kruiden, diepvriesmaaltijden enz.
Vermijden: tast het zenuwstelsel en hersenen aan, schakelt verzadigingsgevoel uit en zorgt er voor dat je hart op hol slaat. In veel landen verboden, in Nederland/België gewoon toegestaan.
3. E133 / 124 / 110 / 102 – kunstmatige kleurstoffen
Zit in snoep, ontbijtgranen, sportdrankjes, hondenvoer, fruitcocktails en ander ingeblikt fruit, ijs, bakkerijproducten enz.
Vermijden: gedragsproblemen zoals ADD en ADHD bij kinderen, IQ-reductie, mogelijk kankerverwekkend
4. E221 – Sodium sulfiet – conserveermiddel
Zit in wijn en gedroogd fruit
Vermijden: astma, hoofdpijnen, ademhalingsproblemen, eczeem
5. E250 – Sodium Nitraat – conserveermiddel (roodmaker)
Zit in hotdogs, bacon, ham, ingeblikt vlees, corned beef, gerookte vis en alle ander soorten ‘geraffineerd’ vlees
Vermijden: mogelijk kankerverwekkend (lever, pancreas)
Wat is het probleem?
Het gekke is dat de meest ongezonde producten vooral voor kinderen bestemd zijn en dat informatie over deze e-nummers doorgaans onleesbaar is. Op de verpakkingen van snoepjes staan de ingrediënten vaak gedrukt in kleine, witte lettertjes op een transparante achtergrond, maar omdat kinderen er zo gek op zijn, besteden we er geen aandacht aan en geven hen wat ze lekker vinden. Het verhaal op de verpakking vertelt meestal ook niet dat die rustige, kleine engeltjes kort na het gebruik van dezelfde kleurrijke en soms kankerverwekkende snoepjes omgetoverd worden tot drukke, opgewonden, kleine duiveltjes!
Hoewel er een wetenschappelijke basis voor de schadelijkheid van sommige stoffen (bijvoorbeeld aspartaam en andere synthetische zoetstoffen), zijn huisartsen daar vaak niet van op de hoogte. De consequenties van deze onwetendheid zijn groot, want er worden tegenwoordig kinderen geboren met sporen van chemische producten in hun bloed (Greenpeace/WWF analyses). Het is dus hoog tijd om aan de bel te trekken! En om er alles aan te doen om de gezondheid van onze kinderen te beschermen. Want zij zijn onze toekomst.
Wat kan je zelf doen?
Maar, nogmaals, dit is slechts het topje van de ijsberg. Als je in de supermarkt staat, en je wil graag weten welke e-nummers (en andere foute stoffen) er in de producten zitten die je wilt kopen, schaf dan het boekje Wat Zit Er In Uw Eten van de Franse wetenschapper Corinne Couget. Hierin staan alle E-nummers vermeld met hun betekenis en in welke categorie ze thuishoren: rood, oranje of groen.
Wacht niet af tot de overheid je kind in bescherming neemt, maar neem zelf het heft in handen. Ook niet wanneer de fabrikant zegt dat het goed is voor jouw hersenen, darmen of stofwisseling. Gezond zijn en blijven is jouw universeel recht. Vergeet dat nooit! Dus check wat er in het snoepgoed van je kind zit, informeer je over wat deze stoffen voor de gezondheid betekenen en pas je keuzes daarop aan. Koop deze producten bijvoorbeeld in een biologische winkel.
De info hierboven komt van healthwatch.nu. Daar kun je het hele e-book downloaden en daarin vind je ook een lijst met producten waar aspartaam in zit. Bovendien vind je daar meer e-books en belangrijke informatie over de link met sommige voedingsstoffen of -producten en jouw gezondheid of die van je kind.