Houd jij ook zo van gebakken of rauwe paddestoelen, dan heb iik goed nieuws voor je. Deze bosvruchten bevatten namelijk de voedingsvezels bèta-glucanen. Naast paddestoelen zitten ze in gerst, haver en gist. We kennen meerdere glucaanverbindingen die allemaal verschillende gezondheidseffecten hebben. In deze blog nemen leg ik uit wat het precies zijn, war ze in zitten en vooral waar ze goed voor zijn.
Wat zijn bèta-glucanen?
Bèta-glucanen is de naam van een aantal voedingsvezel. Het mooie van deze voedingsstoffen is dat ons lichaam ze niet in de dunne darm kunnen verteren, waardoor ze ongeschonden in de dikke darm arriveren waar ze kunnen zorgen voor een soepele ontlasting. Deze voedingsstof zit in diverse voedingsproducten, maar je kan ze ook krijgen in de vorm van supplementen.
Wat doen bèta-glucanen?
Het is een mooi woord voor een soort oplosbare vezels. Ze bestaan uit suikermoleculen die van nature in de celwanden van bacteriën, schimmels, gisten, algen, korstmossen en planten voorkomen, zoals haver, tarwe, volkoren granen, zeewier, algen en shiitake paddestoelen. Bèta-glucanen ondersteunen de darmfunctie en de immuniteit. Omdat ons lichaam deze stof niet aanmaakt, worden bèta-glucanen aan voedingssupplementen toegevoegd.
Oplosbare vezels, zoals bèta-glucanen, breken gemakkelijk af als ze door het maagdarmkanaal gaan en lossen op in een gel-achtige substantie in de darm. Dit vertraagt in wezen de doorvoer van voedsel en ondersteunt een langzamere spijsvertering, wat resulteert in een betere opname die bijdraagt aan een stabiele, evenwichtige bloedsuikerspiegel. Dit proces verschilt van onoplosbare vezels, die heel blijven terwijl ze door het maagdarmkanaal gaan.
Waarin zitten bèta-glucanen?
De darmwand van paddenstoelen, met name shiitake, maitake, reishi, kalkoenstaartzwam, oesterzwam, waaierzwam, en enoki, zitten vol bèta-glucanen. Het probleem is dat wij veel te weing vezels eten; waar we eigenlijk 30 gram vezels binnen zouden moeten krijgen, terwijl we nauwelijks de helft halen. Als je in principe gezond eet, kan je overwegen om als toevoeging voor supplementen te kiezen. Kies dan wel voor een goede kwaliteit. Je kunt kiezen uit diverse soorten.
In de Chinese geneeskunde werden deze stoffen in paddenstoelen eeuwen geleden al gebruikt om infecties en ontstekingen te bestrijden. Tegenwoordig halen we deze wonderstoffen ook uit gist, haver en gerst. Deze zijn effectiever omdat er eerst bepaalde proteïnes en schimmels zijn verwijderd voor ze werden verwerkt in supplementen.
Wat doet dit supplement?
Dit supplement stimuleert de macrofagen en neutrofielen, cellen die tot de eerstelijns verdediging van het immuunsysteem behoren. Zij kunnen bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers onschadelijk maken. Alle belangrijke functies van macrofagen worden verbeterd door bèta-1,3/1,6-glucanen. Neutrofielen worden naar de plaats van de infectie geleid door speciale eiwitten in het bloed (chemokines) en zijn één van de eerste immuuncellen die zich melden aan het front.
Wat kunnen ze voor jou betekenen?
Het gaat op dit platform over gezondheid, en daarbij speelt het immuunsysteem een heel belangrijke rol. Het zorgt er immers voor dat je ziektekiemen elimineert, waardoor de kans op ernstige ziektes aanzienlijk wordt verkleind. Uit een recent onderzoek is gebleken dat bèta-glucanen het immuunsysteem kan versterken. Het stimuleert namelijk de immuunsysteem cellen macrofagen en neutrofielen en deze cellen zorgen ervoor dat ze indringers snel onder controle krijgen. Daarbij zorgen deze immuunsysteem cellen er ook voor dat bacteriën en virale infecties gestopt worden.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat bèta-glucanen het cholesterol in ons bloed kunnen verlagen als je minimaal drie gram bèta-glucanen per dag inneemt. Dat is mooi, want een te hoog cholesterol verhoogt je risico op hart- en vaatziekten. Ook blijkt uit onderzoek dat het eten van bèta-glucanen de hoeveelheid glucose in je bloed net na de maaltijd kan verlagen. Wat gunstig kan zijn voor bijvoorbeeld mensen met diabetes.
Bèta-glucanen kunnen voorts zorgen voor een betere afweer tegen ziekmakende bacteriën en virussen. Dit is te verklaren omdat deze glucanen als ‘lichaamsvreemd’ worden gezien, wat ervoor zorgt dat het afweersysteem aan het werk gaat.
Bèta-glucanen en kanker
Uit verschillende laboratoriumonderzoeken blijkt dat bèta-glucanen kankercellen zouden kunnen doden bij dieren. Ook zijn er aanwijzingen uit dit soort studies dat bèta-glucanen beschermen tegen het krijgen van kanker.
Paddenstoelen, gist en zeewier
In het bijzonder paddenstoelen, maar ook gist en zeewieren bevatten 1,3-1,6 verbindingen van bèta-glucanen. Paddenstoelen worden in de traditionele Chinese kruidenleer al eeuwenlang gegeten vanwege hun beschermende kwaliteiten. Het vermoeden is dat dit aan de 1,3-1,6-verbindingen is toe te schrijven. Haver en gerst bevatten deze verbindingen niet.
Haver en gerst
Bèta-glucanen uit haver, gerst en reishi zijn goed voor de cholesterolspiegel. De glucanen binden zich aan het cholesterol in de darm. Het cholesterol wordt hierdoor minder snel opgenomen en uiteindelijk uitgescheiden. Dit gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 3 gram bèta-glucaan van haver of gerst. 1,5 gram bèta-glucanen haal je al uit een bord havermoutpap met 40-50 g haver en als rijst en pasta vervangt door gerst heb je voldoende binnen.