OVERGEWICHT & OBESITAS

door | interVentie, interVentie Les 2

Vooral in Amerika, maar eigenlijk overal, worden we met z’n allen steeds dikker; niet alleen zie je in de straten meer dikke mensen, maar ook meer mensen met obesitas. De gevolgen zijn heartbreaking. Nu is er eindelijk een manier om daar op een relatief simpele wijze iets aan te doen volgens Dr. Andrew W. Campbell…

‘De cijfers zijn verbijsterend’, zo begint hij. En dat klopt: 74% van de volwassen Amerikanen heeft overgewicht, obesitas of erger. Nergens in de wereld zijn de cijfers zo hoog. Obesitas heeft de gezondheid van zoveel Amerikanen beinvloed dat er een nieuwe diagnose is geadopteerd: ‘Metabolic syndrome’. Wat zoveel betekent als ‘we worden veel te dik en de oorzaak is ons metabolisme’.

Wat is het?

Obesitas is nog maar het topje van de ijsberg, want als het eenmaal zo ver is, ligt een scala aan andere gezondheidsproblemen op de loer: diabetes, hart- en vaatziekte, nierziektes, amputaties, blindheid en kanker. Zeg maar de kers op de taart van de gezondheidszorg, de welvaartsziektes. Daarnaast kost het de Amerikaanse staat $168 biljoen dollars per jaar. 

Wat is de oorzaak?

De belangrijkste oorzaak van overgewicht en obesitas is bekend en vaak te voorkomen: ongezonde voeding en een ongezonde leefstijl; slechts 25% van alle volwassen Amerikanen eet voldoende groente en fruit; meer dan vijftig procent beweegt te weinig, zit zelfs het grootste deel van de dag op zijn gat. Bij ons gaat het ook hard die kant op, terwijl niemand er over denkt om daar iets aan te doen. De oplossingen die daar door de allopathische zorg voor worden aangeboden, maken het er bij ons niet beter op. Maar hoe moet het dan wel?

Wat is de oplossing

Feit is dat niet alleen het aantal volwassenen te dik is, maar ook het aantal jonge kinderen. Als je eenmaal boven de twintig bent, heb je meestal al een tiental diëten achter de rug. Dat heeft ertoe geleid dat je nog amper door de voordeur naar binnen kan, en de kans op herstel is niet zo groot meer. Dan is er al teveel schade aangericht. Dus zou je bij baby’s of kleine kinderen moeten beginnen om latere schade te voorkomen.

Gezien de huidige cultuur, zit dat er niet in. Maar met het systeem van Dr. Andrew W. Campbell is er hoop, volgens hem is het zelfs super simpel. Zijn conclusie na jaren van onderzoek is: ‘We hebben in ons lichaam zogenaamde vetverbrandingknoppen. Die kan je aan en uit zetten. Om die knoppen goed te kunnen bedienen, hebben we een plan bedacht hoe je dat het beste aan kan pakken. Dat begint met inzicht in het metabolisme op celniveau. Dat is’, volgens hem, ‘de sleutel tot gewichtsverlies.’

Metabolic syndrome in medicine

Daarom heet het de ‘metabolic syndrome in medicine’. De auteur, Nathan Hopkins, een expert op het gebied van gezonde voeding en gezondheid zegt: ‘Het begint bij duidelijkheid over de effecten van insuline residentie en cortisol, twee sleutelhormonen en elementen bij de oorzaken van obesitas. Daarbij zijn die vetverbrandingsknoppen cruciaal.’

Volgens Campbell zijn er 21 van die knoppen. Het onderstreept dat het eigenlijk heel simpel is. Dat niet alleen, het belooft ook nog eens levenslang goede gezondheid, en dat in enkele seconden tot een paar minuten per knop. Niet alleen voor mensen met obesitas, maar voor iedereen die een paar pondjes (of meer) kwijt wil.

Maar goed, wat betekent dit in de praktijk. De wetenschappers leggen heel duidelijk uit hoe je met elke knop om kunt gaan; hoe je je kunt voorbereiden, wat de remedie is, waar je het kunt krijgen, wat mogelijke bijwerkingen kunnen zijn en hoe je het kunt innemen: ‘Een wetenschappelijke methode waarvan de meerderheid van alle mensen zonder moeite kan profiteren; de kracht ligt hem in het gemak en de effectiviteit. Simpel, gezond en nuttig. Het kost weinig tijd en het allerbelangrijkste, het werkt!’ Aldus Campbell.

page3image2951306144Maar wat zijn dat eigenlijk, vetverbrandende knoppen?

Het simpele antwoord is: ‘Dat zijn slechte gewoontes die je gezondheid op cellulair niveau aanvallen. Wij proberen je cellen gezonder te maken, waardoor je minder vet opslaat en meer verbrandt. Als je de knoppen aanzet, zal de gezondheid van je cellen verbeteren. En als de gezondheid van de cellen verbetert, verbetert je metobolisme en verbrand je meer vet. Dat is eigenlijk alles’. 

Een ander woord voor metabolisme is stofwisseling: het omzetten van voedingsstoffen, die wij binnen krijgen via onze voeding, naar energie. Maar dat is niet het enige, je metobolisme zorgt er ook voor dat je die energie kunt gebruiken om te bewegen en voor het afvoeren van de afvalstoffen in je lichaam. Verder is het verantwoordelijk voor het opslaan van de niet gebruikte energie, die je weer kunt hergebruiken als je het nodig hebt.

Handig toch? Het klinkt allemaal heel simpel, maar zo simpel is het niet. Er zijn nogal wat factoren die daarbij een rol spelen. 1) Hoeveel calorieen verbruikt je lichaam, afhankelijk van leeftijd, geslacht, gewicht lengte en het percentage aan lichaamsvet? 2) Wat doen bepaalde hormonen en enzymen die het opslaan en verteren van voedingsstoffen organiseren wanneer je honger krijgt en vol bent? En 3) Hoe hoog is de efficiency van je metabolische processen?

Als je overgewicht hebt of obese bent, is er een goede kans dat daar iets niet goed werkt. Veel mensen die zo dik zijn, zijn insuline resistent. Dan moet je ook daar, op cellulair niveau, de oplossing zoeken. Ongezonde, insulineresistente cellen hebben meer insuline nodig om een bepaalde hoeveelheid voeding te bewerken die is omgezet in bloedsuiker. Het is de taak van insuline om de voeding die is omgezet in bloedsuiker uit het bloed te halen en op te slaan in de celen waar het gebruikt kan worden om energie te genereren.

Des te meer cellen insuline-resistent zijn, des te meer insuline er nodig is om dezelfde taak te volbrengen, en hoe meer insuline er opgepompt wordt, des te meer cellen insuline-resistent zullen worden. Des te vaker deze cycle wordt herhaald, des te meer vet wordt opgeslagen, dus des te moeilijker het wordt om daar vanaf te komen.

Als je te dik bent, is het ontbijt een kritiek punt voor jou; binnen een paar minuten  besluit je lichaam namelijk wat het de komende vier tot twaalf minuten gaat verbranden. Jammer genoeg is het ontbijt het ijkpunt, want dat is ook het moment dat de meeste Amerikanen heel ongezond eten; naast veel suiker of met suiker gezoete producten, bijvoorbeeld (80%) meestal geraffineerde, insuline producerend zetmeel (suikerzoete muesli-varianten, industriele, bewerkte zogenaamde vruchtensappen, wit brood, etc.). Na zo’n ontbijt kan het zomaar zijn dat je lichaam gedurende twaalf uur geen vet meer verbrandt, waardoor de insulinepeil de hoogte in wordt gestuwd.

Maar er zijn meer hormonen die hier een rol bij spelen, cortisol bijvoorbeeld. Cortisol is een hormoon dat onmisbaar is om het lichaam goed te laten functioneren. Dit hormoon controleert de stressreacties van het lichaam, het suikergehalte in het bloed, en het helpt je fit te voelen en het lichaam te beschermen tegen de gevolgen van ziektes, verwondingen of psychische stress. Wanneer ons lichaam aan een stressvolle situatie wordt blootgesteld, is een extra hoge cortisol-spiegel nodig om overeind te blijven. Het gaat hierbij zowel om lichamelijke stress als psychische stress.

Nu kan het zijn dat er teveel cortisol in het bloed aanwezig is, bijvoorbeeld door problemen in de hypofyse of de bijnieren, of vanwege een onderhuidse ziekte of gebruik van bepaalde medicijnen, dan spreken we van hypercortisolisme. Dat is niet zo mooi, want een te hoog cortisolniveau verhoogt ook de insulnerestitentie, net als slaapproblemen en te pas en te onpas (ongezond) eten. Bepaalde toegevoegde stoffen die maken dat je meer van dat product wil eten (bijvoorbeeld bij chips en cola light) helpen daar natuurlijk ook niet bij.

Wat kan je er zelf aan doen?

Gelukkig is daar dus inmiddels iets aan te doen. In het algemeen is gezond eten een prima remedie, maar als het overgewicht in een ver stadium is (bijvoorbeeld obesitas), dan is dat niet meer genoeg. Dan zijn er nu dus de Vet-verbrandingsknoppen van professor Campbell. ‘Als je deze knoppen op z’n plaats brengt, zullen je cellen meer vet verbranden, dan welk voedingsplan ook.’

Ik zet ze voor je op een rijtje.

1: Visolie

Met 2000 mg DHA/EPA (olie of supplementen) verbrandt je lichaam al gauw 275 tot 488 calorieen meer, dat is veel als je het vergelijkt met een dagelijkse inname van een man of vrouw (2000 vrouwen en 2500 mannen). Daar moet je normaliter zeven kilo voor hardlopen.

Bijwerkingen

De nasmaak van visolie daargelaten, veroorzaakt het geen bijwerkingen. Zorg wel dat je schone visolie koopt. Ga daarvoor niet naar bijvoorbeeld de Etos, maar naar een website of biologische- of gezondheidswinkel en vraag om een kwaliteitsmerk.

Hoe kan je het gebruiken?

Begin de dag met ongeveer 500-700 mg DHA/EPA visolie. Plus eenzelfde hoeveelheid tijdens het diner om de 2 of 3 dagen. Verdubbel dat na 2 of 3 dagen tot je op 2000 mg zit. Lees wel eerst de bijsluiter.

2: Vitamin D

Onderzoekers van de Universiteit van Minnesota vonden uit dat 1000 IU aan Vitamin D (suppplement) een extra gewichtsverlies van 5 pond  in 11 weken opleverde. Dit staat gelijk aan 227 calorieën. Meer Vitamine D mag ook, sommige studies bevolen 5000 IU aan.

Bijwerkingen

Geen bijwerkingen als je je houdt aan de genoemde hoeveelheid. Alleen als je heel veel meer inneemt, kan dat leiden tot lichte klachten.

Hoe kan je het gebruiken?

Neem elke dag 1000-5000 IU Vitamine D als supplement (mag in 1 keer) bij een maaltijd. Een  vitamin D/Calcium supplement kan ook. Neem dan 2 pilletjes van samen 1000- 1200 mg calcium and 800-1200 IU vitamin D. Neem de helft in de ochtend en de andere helft in de avond. Je mag daarna de vitamine inname opvoeren tot de eerder genoemde 5000 UI.

3. Ijskoud water:

Als je op een gemakkelijke manier 70 calorieen in no time wil verbranden, drink dan een glas ijskoud water. Dat is toch maar liefst 2,5% van de dagelijkse calorie-inname van mannen, en zelfs 3% als je vrouw bent.

page16image2925174928Bijwerkingen

Behalve misschien een keertje meer naar de wc heeft dit geen bijwerkingen.

4. Pure chocolade

Als je van (pure) chocolade houdt, is dit helemaal een makkie. Als je per dag 4 blokjes pure chocolade (minimaal 70% cacaoa) eet, verbrand je, naast diverse andere gezondheidspluspunten, maar liefst 148 calorieën.

Bijwerkingen

Het mooie is ook nog eens dat hoe meer vet je verbrandt, des te meer gezondheidsvoordelen (positieve bijwerkingen) je zult ervaren. Omdat je je cellen steeds gevoeliger voor insuline maakt, verbeteren voedingsproducten met veel polyphenolen bijvoorbeeld ook je LDL cholesterol, je bloedsuiker, chronische ontstekingen en zelfs je Chronische Vermoeidheid Syndroom. Naast polyphenolen bevat pure chocolade ook nog eens veel vezels en heel weinig suiker.

Andere voedingsproducten waarin veel polyphenolen zitten, zijn (rode) wijn, koffie, zwarte thee en veel fruit- en groentesoorten zoals broccoli, koole, selderie, ui en celery, onion en peterselie.

5. De Regel van 45

Deze vetverbrandingsknop heeft niet zo zeer iets met voeding te maken, als wel met leefstijl. Aangezien Amerikanen dagelijks nog meer zitten dan wij, en dat zitten het nieuwe roken is, kan je je misschien voorstellen dat het heel gezond is als je na elke vijfenveertig minuten zitten, iets aan beweging moet gaan doen; een loopje naar het koffieapparaat, even naar de wc, iets pakken of wat dan ook, als je maar een paar minuten in beweging bent.

Dat zorgt er voor dat je je vetverbranding een boost geeft, en dat zorgt ook voor een dosis energie. Om je daarbij een handje te helpen, kan je een kookwekker gebruiken. Zet die op vijfenveertig minuten en bedenk wat je daarna gaat doen aan beweging. Bedenk daarbij dat je echt geen kilometers hoeft te gaan joggen, maar dat het gaat om een korte onderbreking waarin je iets anders doet dan zitten: loop rond als je een telefoontje beantwoordt, een mini-workout of gebruik een stressbal. Helemaal goed is een bureau met trappers.

Bijwerkingen

Geen.

6: Suikervrije kauwgum

Als je een paar minuten rustig op een stukje kauwgum (suiker- en aspartaam-vrij) kauwt, verbrand je zomaar nog eens 174 calorieën. Ook omdat je, als je kauwgum in je mond hebt, niets anders naar binnen kunt werken. Een studie van de Glasgow Caledonian Universiteit wees uit dat deelnemers die kauwgum kauwden tussen elke maaltijd 36 calorieën. Bovendien verbrandden ze per uur ook nog eens 11 calorieen.

Om die knop om te zetten, hoef je simpelweg twee uur na de maaltijd een kauwgumpje in je mond te steken en te kauwen (in plaats van dat je iets anders in je mond stopt). Als je daar een gewoonte van maakt (maar let wel, kauwgum zonder suiker en aspartaam) verbrand je ongeveer 108 calorieën per dag. Daarnaast levert het fysieke kauwen ook nog eens 66 calorieen op.

Bijwerkingen

Geloof het of niet, maar je mond hygiene is van groot belang voor je algemene gezondheid. Dus je zou kunnen zeggen dat dat een positieve bijwerking is van het kauwen van – suiker- en aspartaamvrije – kauwgum. Maar suikervrije biologische ‘snoepjes’ kunnen hetzelfde effect hebben.

7: Kokosolie / Olijfolie

Hoevaak horen we niet dat vet slecht voor je is en dat je er dik van wordt? Dat is een Broodje aap-verhaal. Zeker ‘extra virgin olijfolie’, maar ook ‘extra virgin kokosolie’, is heel gezond, met de kanttekening dat je olijfolie beter niet kunt gebruiken om erin te bakken of te frituren. Maar als je de kokosvet (of Ghee of roomboter) gebruikt om in te bakken, en olijfolie om over een salade te sprenkelen, mag je bij je dagtotaal nog eens 50-100 calorieën optellen. Overigens zijn er veel meer vetsoorten die onze gezondheid kunnen bevorderen (zie blogs).

Ook een stijging van je cholesterolgehalte en gewichtstoename zijn niet aan deze gezonde oliën toe te schrijven, in tegendeel, deze vetten hebben juist een positieve invloed op je hart en bloedvaten; zorgen voor meer energie, een verbeterd metabolisme, insulinegevoeligheid, vet oxidatie en je algemene gezondheid. Koop deze dan wel in een biologische of gezondheidswinkel. Het verschil tussen kokosolie en olijfolie is dat je met de laatste moet uitkijken met de hoogte van de temperatuur; zodra er rook vanaf komt, is de temperatuur te hoog, waardoor de olie oxideert wat juist een negatieve invloed heeft op je algemene gezondheid.

Bijwerkingen

Als je de temperatuur in de gaten houdt, zijn er geen verdere bijwerkingen. Met als kanttekening dat je daarnaast een biologische variant hebt gekocht, en niet een bewerkte soort.

8: Vitamin C

Dankzij vitamine C verbrandt je lichaam nog eens 126 calorieen extra. Deze vitamine speelt een belangrijke rol bij energie, metabolisme, een gezonde huid, en immuniteit. Uit onderzoek is gebleken dat je met 500 mg aan supplementen per dag 126 calorieën kunt verbranden als je een uurtje wandelt. Deze extra vitamin C kan geen kwaad. Je kan het innemen na een maaltijd of op de nuchtere maag. Naast het verbranden van vet, verbetert het ook de opname van ijzer in het bloed. Vitamine C is een krachtige antioxidant en helpt ouderdom te vertragen.

Bedenk wel dat je je vitamine C koopt in een kwaliteitswinkel en niet bij bijvoorbeeld de Etos of in de supermarkt, want net als bij voedingsproducten kan je bij suplementen natuurlijk en bewerkt onderscheiden. De laatste vind je in de supermarkt, vanwege de lagere onkosten. page28image2931100624 page28image2931103088

Bijwerkingen

Als je je aan deze regel houdt, hoef je niet bang te zijn voor (negatieve) bijwerkingen.

9: Nog een keer opscheppen

Als je je wat dat betreft in kan houden, scoor je nog eens 171-188 calorieën. Door van een kleiner bord te eten, leer je jezelf aan minder te eten, waardoor je dus automatisch minder eet, wat een nog grotere positieve invloed heeft op je gewicht. Studies hebben duidelijk gemaakt dat – je meent het? – hoe meer je opschept, hoe meer je eet en dus hoe meer je in gewicht zal toenemen.

Door minder te eten, rustiger te eten en beter (vaker) te kauwen, zorg je er zelf voor dat je eerder een vol gevoel hebt. Ook natuurlijke, onbewerkte voeding (met vezels en mineralen) zorgt er voor dat je eerder vol zit. Een andere tip: drink voor je gaat eten een paar glazen water of neem een vezel supplement, of – nog beter – eet een stuk fruit. En, last but not least: luister naar je lichaam.

Lees ook de blog over vezels.

Bijwerkingen

Geen.

10: Wei Proteine

Wei proteine kan 167-337 calorieën schelen. Dit voedingsmiddel heeft ook een hele grote invloed op de metabolische processen. Het vermindert de activiteit van enzymen die zorgen voor de vetopslag, oftewel het stimuleert dat je eerder een vol gevoel krijgt en vermindert zo calorie-inname. Een studie onder insuline resistente deelnemers toonde aan dat deze proteine leidde tot een gewichtsafname van twee en een halve kilo in twee maanden.

Net als bij andere voedingsproducten kan je vaak aan het aantal ingredienten zien hoe gezond het is. Hier betekent dat juist less is moren; hoe meer ingredienten, hoe groter de kans dat het ongezond spul is. Dat gaat ook op voor Wei proteine. Samengevat: puur natuur, zonder chemische stoffen, hormonen, etc.

Inname

Neem een of twee keer per dag 15-20 gram Wei proteine om 167-334 calorieën per dag te verbranden. Meng het bijvoorbeeld in een (biologische) smoothie, kwark, yoghurt, shakes, etc.

Bijwerkingen

Geen

11. Fruit en groente

Dit is een inkoppertje; fruit en groente zijn swieso de basis van gezonde voeding, als ze je dan ook nog eens helpen af te vallen is dat mooi meegenomen. Neem dagelijks een stuk fruit en een soort groente en je verbrandt 40 tot 80 calorieën. Des te meer fruit en groente, hoe meer vetverbranding. Aan de andere kant bevatten groente en fruit juist weinig calorieën, dus een win-win-situatie.

Bovendien bevatten zowel groente als fruit vele andere gezonde voedingsstoffen, zoals antioxidanten, mineralen, vitamines en vezels. Nog een tip: als je zo gezond mogelijk wilt eten, neem dan fruit en groente die varieren in kleur. Des te meer kleur, hoe gezonder je eetpatroon. Elke kleur bevat andere vitamines en mineralen. Maar het allerbelangrikste blijft: maak onderscheid tussen natuurlijk en bewerkt. Gemakkelijk ezelsbruggetje: industriele voeding is bewerkt, biologisch niet of nauwelijks.

Bijwerkingen

Geen. Tenzij je allergisch bent voor een bepaald soort fruit.

12: Eieren

Hoevel eieren zijn gezond? Het antwoord op die vraag is al jaren aan verandering onderhevig. Is het nu 1 per dag 1 of 2 per week of kunnen we er net zo veel van eten als we willen? Meestal was cholesterol de allesbepalende factor, maar aangezien de laatste berichten daarover zeer geruststellend zijn, heeft dat ook zijn weerslag op het antwoord op deze veel gestelde vraag: er is geen correlatie tussen slecht cholesterol en het eten van eieren.

Feit is dat een broodje gebakken ei, een uitsmijter of een gekookt ei tot wel vier honderd verbrande calorieën per dag kan leiden. Daaraan is anno nu geen limiet gesteld. Het feit is: als je vetverbrander 13 en 14 combineert, en een bagel of ander graanproduct inwisselt voor twee gebakken eieren als ontbijt, dan is het waarschijnlijk dat je de rest van de dag minder eet en meer calorieën verbrandt.

Wel is bewezen dat de eierdooier belangrijke vitamines bevat zoals Choline, een b-vitamine, vitamins A, D, E, and K, en de mineralen fosfor, calcium, ijzer, jodium, selenium en zink. En ook niet onbelangrijk is wat er niet in zit: geen transvet, geen chemicaliën en geen lijst met vijftig ingredienten. Neem dan wel bij voorkeur biologische eieren.

Bijwerkingen

Geen, tenzij je allergisch bent. Met een kanttekening: geen rauwe eieren!

13: Vezels

Daar heb ik al eerder een blog over geschreven, dus beperk ik me tot het volgende: als je je dagelijkse inname van vezels met veertien procent vergroot (een stuk fruit en een groentesoort dan ben je er al), verbrand je 128 extra calorieën. Verder heeft het, zoals je in die andere blogs kan lezen, vele voordelen voor je gezondheid.

Bijwerkingen

Als je teveel vezels in een maaltijd neemt, kan dat leiden tot winderigheid. Beter is om vezels over de dag te verdelen.

14: Calcium

Uit studies naar hoge bloeddruk is bij toeval gebleken dat verhoogde calcium-inname leidt tot meer gewichtsafname. 1100 mg calcium zorgde voor 125 verbrande calorieën per dag. Calcium zit in diverse (men name zuivel)producten (ga voor de biologische), maar je kunt het ook als supplement innemen.

Bijwerkingen

Geen

15: Noten

Een handvol gevarieerde, rauwe noten of pinda’s levert al snel meer dan honderdtwintig verbrandde calorieën op. Snel, handig en lekker. Noten blijken er voor te zorgen dat je minder eet, meer verbrandt en meer gewicht verliest. Noten staan sowieso te boek als een van de belangrijkste pijlers als het om gezondheid gaat; hoog in enkelvoudige verzadigd vet, dat insuline resistentie verlaagt, cholesterol verbeterd en ontstekingen te lijf gaat. Verder zitten ze vol mineralen en antioxidanten.

Noten en zout zijn een veel voorkomende combinatie, let er dan wel op dat je gaat voor een van de ongeraffineerde, natuurlijke zouten, zoals Keltisch zout. Bovendien is het qua gezondheid aan te raden noten rauw te eten.

Bijwerkingen

Geen, of het moet een pinda-allergie zijn.

16: Rode pepers

Voeg een paar pepertjes aan je maaltijd toe en je verbrandt tot wel honderd achtentachtig calorieën meer per dag. Dat is niet het enige voordeel voor je gezondheid; deze pepers bevatten namelijk zogenaamde capsaicines. Deze zorgen er o.a. voor dat je sneller een vol gevoel krijgt, waardoor je minder eet en dus minder calorieen binnen krijgt. Bovendien krijg je er meer energie van en zijn ze hoogst ontstekingsremmend, waardoor je minder kans hebt om bepaalde kankers te krijgen. Verder zijn ze goed voor hart- en bloedvaten, verlagen ze het bloedsuikergehalte in het bloed en de kans op diabetes.

Bijwerkingen

Als je net pepers in je maaltijd hebt verwerkt, ga dan niet in je ogen wrijven.

17: Groene thee

Last but not least; groene thee. De koningin onder de gezondheidsproducten. Je moet van de smaak houden, al maakt een lepel honing al veel goed. Mocht je het nog steeds niet lekker vinden, stap dan over op supplementen.

Goed, groene thee bevat zogenaamde catechines, een verzamelnaam voor verschillende polyfenolen die als antioxidant in planten voorkomen en die ervoor zorgen  dat je per dag nog zo’n 110 calorieën kan verbranden. Daarvoor is twee tot zes gram losse thee voldoende; laat het 3 minuten trekken in warm tot heet water, en drink het op de nuchtere maag. Aanrader: voeg wat vitamine C toe.

Bijwerkingen

Geen

 

 
 

 

 

page62image2947645648 page62image2947645920 page62image2947646256 page62image2947646528 page62image2947646800 page62image2947647072 page62image2947647408 page62image2947647936 page62image2947648208 page62image2947648480 page62image2947649280 page62image2947649552 page62image2947649888 page62image2947650160 page62image2947650688 page62image2947651152 page62image2947651360page62image2947651632 page62image2947651904

� Page 62